Andrzej Wajda nie żyje

urodził się 6 marca 1926 roku w Suwałkach. Początkowo studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, by ostatecznie ukończyć w 1960 roku reżyserię w Szkole Filmowej w Łodzi. Filmy - w tym słynny "Kanał", który przyniósł mu popularność również na świecie, tworzył jeszcze przed uzyskaniem dyplomu uczelni. Podobnie było z arcydziełem polskiej kinematografii, obrazem "Popiół i diament" oraz innymi produkcjami takimi jak na przykład "Lotna". W pierwszych filmach Wajdy występował legendarny Zbigniew Cybulski i to jego role w połączeniu z reżyserią Wajdy sprawiły, że produkcje te były tak wyjątkowe. W późniejszych latach jednym z "ulubionych" aktorów reżysera stał się Daniel Olbrychski ("Popioły", "Brzezina", "Piłat i inni", "Wesele", "Ziemia obiecana" i inne).

Wielokrotnie filmy Wajdy budziły negatywne reakcje ze strony polskich władz komunistycznych, a równocześnie stawały się manifestem kolejnych pokoleń. W połowie lat 70-tych reżyser, który do tej pory unikał bieżących tematów politycznych, sięgnął po scenariusz "Człowieka z marmuru" (autorstwa Aleksandra Ścibor-Rylskiego), równocześnie wprost krytykując postawę władz wobec ludzi kultury. Film (z Krystyną Jandą i Jerzym Radziwiłowiczem w rolach głównych) który po wielu trudnościach ukazał się na ekranach, został okrzyknięty za granicą "kamieniem milowym polskiego kina", zdobył też nagrodę w Cannes. Tymczasem rodzima prasa krytykowała dzieło i zniechęcała potencjalnych widzów do zapoznania się z nim. Mimo to "Człowiek z marmuru" stał się częścią "opozycyjnego kanonu filmowego" w PRL.

W 1981 roku powstała kontynuacja "Człowieka z marmuru" - "Człowiek z żelaza", który dotyczył wydarzeń Sieprpnia'80. Film został nominowany do Oscara i otrzymał Złotą Palmę w Cannes. Kolejne filmy Wajdy również zbierały doskonałe recenzje. W latach 90-tych powstały m.in. "Pierścionek z orłem w koronie", "Wielki tydzień", "Panna Nikt" czy ekranizacja narodowej epopei Adama Mickiewicza "Pan Tadeusz". W XXI wieku Wajda sfilmował inne polskie arcydzieło - "Zemstę" Aleksandra Fredry. W 2007 roku nakręcił jedno z najważniejszych swoich dzieł - "" (również nominowany do Oscara).

W 2013 roku powstał "", o przywódcy "pierwszej" Solidarności.

Za swoją twórczość i działalność na rzecz polskiej kultury Wajda był wielokrotnie nagradzany - otrzymał między innymi weneckiego Złotego Lwa za dorobek życia (1988), Oscara za całokształt twórczości (2000), Złotego Niedźwiedzia za całokształt twórczości (2006) oraz wiele innych nagród. W 2011 roku został Kawalerem Orła Białego - najwyższego polskiego odznaczenia państwowego. Otrzymał też wiele odznaczeń zagranicznych (w tym francuską Legię Honorową czy rosyjski Order Przyjaźni).

Ostatni film Wajdy "" został polskim kandydatem do Oscara. Niestety twórca nie doczekał się jego premiery, zaplanowanej na styczeń 2017.

Reżyser zmarł wieczorem w niedzielę 9 października 2016 roku.