08-02-2019
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
W Warszawie, w wieku 88 lat zmarł Jan Olszewski, polski polityk, adwokat i publicysta, premier Polski w latach 1991-1992, obrońca opozycjonistów w czasach PRL, poseł na Sejm RP, Kawaler Orderu Orła Białego.
Jan Olszewski urodził się 20 sierpnia 1930 roku w Warszawie. W okresie II wojny światowej i okupacji był żołnierzem Szarych Szeregów oraz uczestnikiem powstania warszawskiego. W 1953 ukończył studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. W czasach PRL działał w opozycji demokratycznej, między innymi jako obrońca w procesach politycznych. W 1976 uczestniczył w zakładaniu Komitetu Obrony Robotników. Znalazł się także wśród założycieli Polskiego Porozumienia Niepodległościowego.
W latach 80-tych był doradcą Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ „Solidarność”. W grudniu 1980 współtworzył Komitet Obrony Więzionych za Przekonania, powołany przez KKP. W dalszym ciągu działał też w opozycji.
Po śmierci występował jako oskarżyciel posiłkowy w procesie jego zabójców, był też pełnomocnikiem rodziny zamordowanego księdza. W maju 1988 z ramienia episkopatu był jednym z mediatorów (wraz z Haliną Bortnowską i Andrzejem Stelmachowskim) w rozmowach podczas strajku w Hucie im. Lenina. Współtworzył Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność”, brał udział w rozmowach przygotowujących do i był jego uczestnikiem, jako ekspert strony solidarnościowej w podzespole ds. reformy prawa i sądów.
W latach 1989–1991 pełnił funkcje zastępcy przewodniczącego Trybunału Stanu. W 1989 został członkiem Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej, a w 1990 był współzałożycielem i fundatorem Polskiej Fundacji Katyńskiej. Od 1990 należał do Porozumienia Centrum. Po wygranej Lecha Wałęsy w wyborach prezydenckich w 1990 roku, został członkiem Komitetu Doradczego przy Prezydencie RP.
W wyborach parlamentarnych w 1991 uzyskał mandat posła na Sejm I kadencji z listy Porozumienia Obywatelskiego Centrum. 6 grudnia 1991 Sejm I kadencji na wniosek prezydenta powołał go na stanowisko prezesa Rady Ministrów. Rządził do 5 czerwca 1992 roku, kiedy to został pozbawiony urzędu na skutek uchwalenia wotum nieufności.
W 1992 wystąpił z Porozumienia Centrum, został założycielem Ruchu dla Rzeczypospolitej, a w 1996 roku założył nową partię pod nazwą Ruch Odbudowy Polski, która w 1997 uzyskała sześć mandatów poselskich w Sejmie III kadencji. W wyborach parlamentarnych w 2001 po raz trzeci został posłem z okręgu warszawskiego, tym razem z listy Ligi Polskich Rodzin. W latach 2005–2006 ponownie był zastępcą przewodniczącego Trybunału Stanu. Od 10 kwietnia 2006 był doradcą prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego do spraw politycznych. 20 stycznia 2011 zrezygnował z funkcji przewodniczącego Ruchu Odbudowy Polski (który 23 czerwca 2012 uległ samorozwiązaniu).
3 maja 2009, w uznaniu znamienitych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej, a w szczególności dla przemian demokratycznych i wolnej Polski, za działalność państwową i publiczną, został odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Orderem Orła Białego. W 2014 roku został uhonorowany tytułem .
Jan Olszewski od kilku dni przebywał w szpitalu.