Krzysztof Kamil Baczyński „Żołnierz poeta, czasu kurz...”?

Zapomniany bohater – poeta – legenda

Krzysztof Kamil Baczyński przez wiele lat po śmierci był twórcą zapomnianym, co stanowiło najsilniejszą postawę do zbudowania jego legendy. Za życia wydał dwa tomy swoich wierszy jako Jan Bugaj, a zgromadzone one zostały w zbiorach: „Wiersze wybranych” z 1942 roku oraz „Arkuszu poetyckim” z 1944 roku. Po jego śmierci ukazały się m.in. zbiory „Śpiew z pożogi” oraz „Utwory zebrane”.

Jego poezja co podkreślają historycy literatury mieści w sobie różnorodność form i środków artystycznych. Tematycznie łączy się z poczuciem przynależności do pokolenia szczególnie doświadczonego przez los. Dla Baczyńskiego sprawy Polski są punktem wyjścia do ogólnych rozważań na temat etyki, historii oraz moralności ludzkiej. Poeta również zatrzymuje się nad pięknem realnego świata, codzienności nienapiętnowanej grozą smutnych wydarzeń.

W 72. rocznicę śmierci poety pojawiają się ponownie dyskusje na temat jego zaangażowania w walkę zbrojną. Niewątpliwie w ostatnich latach obserwuje się powrót do kreowania Baczyńskiego na herosa walczącego o wolność kraju. Biorąc jednak żywy udział w dyskusjach na ten temat należy pamiętać, że Baczyński pozostawił przede wszystkim poetycki dowód na różnorodność ówczesnych postaw, który wynika z jego ogromnego talentu.

Legenda Baczyńskiego wciąż żywa utrwala się przecież niepodważalnie w jego utworach stanowiących portret przedstawiający zmagania młodego żołnierza – poety z własnymi słabościami, otaczającą rzeczywistością, stawiająca go nieustannie przed trudnymi wyborami. Fenomen poety – fenomen słowa jest podstawą ponadczasowości jego poezji. Zawiera się w trzech podstawowych aksjomatach – kluczach do jego twórczości: miłości, przyjaźni i tragicznej śmierci.

Siły legendy poety należy upatrywać przede wszystkim w tradycji romantycznej, która patronuje podjęciu ideologii czynu i wpływa na kształtowanie się heroicznego aspektu poezji. Baczyński bowiem nadal imponuje – pomimo faktu, iż jest twórcą jednej poetyki. Człowiek, któremu nie było dane się rozwinąć, a twórczość, którą znamy jest jedynie genialną próbką jego talentu.

Pomimo faktu, że poezja Baczyńskiego może nie wzbudza już takich emocji jak dawniej, nadal cieszy się popularnością, co potwierdza jedynie tezę, że twórcy, których dzieła wywodzą się ekstremalnej traumy czasów nie odeszli całkiem do lamusa, a ich legenda jest wciąż żywa.