Jan Karski odznaczony Prezydenckim Medalem Wolności

- Musimy mówić naszym dzieciom o tym, że zło Holokaustu miało przyzwolenie: ponieważ wiele osób uległo najgorszym ludzkim instynktom i ponieważ wiele innych osób zdecydowało się milczeć. Ale jednocześnie powiedzmy naszym dzieciom o Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. Jednym z nich był Jan Karski, młody polski katolik, który widział, jak wprowadzano Żydów do wagonów bydlęcych i jak ich zabijano, i który powiedział o tym prawdę, w tym prezydentowi Rooseveltowi - powiedział Barack Obama. - Z dumą ogłaszam, że tej wiosny uhonoruję Jana Karskiego najwyższym amerykańskim odznaczeniem cywilnym - dodał prezydent USA.

Urodzony w 1914 roku Jan Karski (właśc. Kozielewski) był dyplomatą. Wziął udział w kampanii wrześniowej. Działał w ruchu oporu i współpracował z Radą Pomocy Żydom "Żegota". Za tę działalność gestapo uwięziło go i torturowało. Jako emisariusz rządowy dostał się do getta warszawskiego i do hitlerowskiego obozu tranzytowego Izbica, a następnie zrelacjonował aliantom wydarzenia, których był świadkiem.

W 1942 dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie złożył raport na temat eksterminacji Żydów. Przekazał też informacje o strukturze, organizacji i funkcjonowaniu Polskiego Państwa Podziemnego. Na podstawie jego doniesień rząd RP w Londynie przedstawił aliantom szczegółową relację o holokauście. W 1943 roku Karski spotkał się z prezydentem Franklinem Delano Roosveltem, którego również poinformował o obozach zagłady, w których masowo ginęli Żydzi. Jego sprawozdanie nie przyniosło oczekiwanego skutku, odbiór tych informacji w USA okazał się chłodny, a prezydent Roosvelt dał emisariuszowi do zrozumienia, że priorytetem Amerykanów jest zwycięstwo nad hitlerowskimi Niemcami, nie zaś ratowanie Żydów.

Po zakończeniu II wojny światowej Jan Karski został w Stanach Zjednoczony i rozpoczął karierę naukową na Georgetown University. Zmarł w 2000 roku.

Prezydencki Medal Wolności to najwyższe odznaczenie cywilne USA nadawane przez prezydenta tego kraju obywatelom amerykańskim oraz cudzoziemcom za szczególnie wybitny wkład w dziedzinie bezpieczeństwa lub narodowych interesów Stanów Zjednoczonych, pokoju światowego, kultury, jak również innych znaczących dokonań w sferze publicznej lub prywatnej.