Zmarł Dario Fo

Dario Fo urodził się 24 marca 1926 roku w San Giano pod Varese. Studiował architekturę, jednak szybko miłością jego życia stał się teatr. Rozpoczynał swoją karierę od prześmiewczych, obrazoburczych monologów, które często spotykały się z krytyką Kościoła i władz, a równocześnie cieszyły się ogromnym uznaniem publiczności. W 1954 roku Fo ożenił się z Francą Rame, z którą później tworzył przez wiele lat wiele prac artystycznych. Wspólnie pracowali też nad filmami, zakłądali trupy teatralne i występowali.

Tematyka podejmowana przez Fo wielokrotnie dotykała kwestii politycznych, co przysparzało mu licznych kłopotów. W 1962 roku w jednym ze swoich programów telewizyjnych zamieścił epizod morderstwa popełnionego przez mafię na dziennikarzu, co ściągnęło na niego mafijny wyrok śmierci, ale także zerwanie współpracy z telewizją RAI. Z kolei program o zabójstwie Kennedy'ego i wojnie wietnamskiej spowodował, że przez lata odmawiano mu wizy do USA. Pisał też o konflikcie palestyńsko-izraelskim, buncie przeciwko chilijskiej juncie wojskowej i o wielu innych bieżących problemach współczesnego świata. Po inwazji Układu Warszawskiego na Czechosłowację, w ramach protestu, Fo zabronił wystawiać swoje sztuki w krajach za żelazną kurtyną.

Fo w swoich pracach krytykował Kościół, zwłaszcza zakaz aborcji (zaangażował się m.in. w kampanię referendalną dotyczącą tej kwestii). Pokazywał mechanizmy prowadzące do morderstw politycznych, bezkompromisowo krytykował mafię, wszechobecną korupcję władz, wiele pisał na temat konfliktu żydowsko-arabskiego. Obnażał absurdy rzeczywistości. W sztukach często posługiwał się wywodzącą się z commedia dell'arte improwizacją. Należał do zagorzałych przeciwników Silvia Berlusconiego, którego krytyce poświęcił jedno ze swoich nowszych przedstawień, w którym to wskutek zamachu bombowego ranni zostają Berlusconi i Władimir Putin; błąd lekarski powoduje, że w głowie Berlusconiego zaszyty zostaje kawałek mózgu Putina.

Działalność Fo i jego żony spotykała się z częstą krytyką, bywało że sztuki wystawiane były w atmosferze skandalu, albo kończyły się wkroczeniem policji. Jego bezkompromisowość i otwarta krytyka w stosunku do różnych osób i organizacji nie podobała się licznym grupom, co doprowadziło także do osobistej tragedii - w 1973 roku Franca została porwana, torturowana i wielokrotnie zgwałcona przez neofaszystów. Udało się jej jednak przeżyć i wrócić na scenę.

Dario Fo to prawdopodobnie najczęściej wystawiany współczesny dramatopisarz. Jego sztuki przetłumaczono na 30 języków i wystawiano na całym świecie. Sztukę „Komiczne misterium" wystawiono ponad 5000 razy, w tym kilkakrotnie na stadionach sportowych.

Po raz pierwszy Fo został nominowany do Nagrody Nobla w 1975 roku. Ostatecznie został uhonorowany roku 1997. W uzasadnieniu czytamy, że jest pisarzem, który „naśladuje średniowiecznych błaznów w nękaniu władzy i stawaniu w obronie uciśnionych".

„Skupiłem się jedynie na poszukiwaniu prawdy” - mówił Fo o swojej twórczości.