Clive Cussler - na spotkanie z przygodą

Clive Cussler urodził się 15 lipca 1931 roku w Alhambrze w Kalifornii. Uczęszczał do Pasadena City College, ale po dwóch latach zaciągnął się do Sił Powietrznych podczas wojny w Korei. Służył jako mechanik i inżynier pokładowy. Stacjonował na Hawajach, gdzie nauczył się nurkować, tam też zaczął interesować się marynistyką.

Po powrocie do kraju, w latach 60-tych, znalazł zatrudnienie w agencji reklamowej – odniósł tam duże sukcesy i szybko awansował. Wiele reklam radiowych i telewizyjnych, które tworzył, zdobyło liczne międzynarodowe nagrody (w tym na festiwalu filmowym w Cannes). Nie zaspokoiło to jednak jego ambicji. Chciał pisać.

Okazja nadarzyła się kiedy żona Cusslera podjęła pracę na nocną zmianę w lokalnym komisariacie policji na stanowisku urzędniczym. „Kładłem dzieci do łóżka, ale potem nie miałem nic do roboty i nikogo, z kim mógłbym porozmawiać, więc pisałem” – wspomina literat.

Tak powstała jego pierwsza powieść – „Afera śródziemnomorska” (1973), w której poznajemy słynną już dziś postać Dirka Pitta, głównego bohatera 15 książek pisarza. Dirk Pitt to śmiałek i obieżyświat, mający w sobie coś z Indiany Jonesa, MacGyvera i Jamesa Bonda. Jest wysoki, postawny, ma czarne, falujące włosy, uwagę zwracają jego opalizujące zielone oczy. Pitt działa zdecydowanie, jest władczy i nigdy nie traci rezonu.

„W postaci Dirka Pitta jest coś ze mnie, a ja mam w sobie coś z niego. Każdy z nas ma 190 cm wzrostu. Jego oczy są tylko trochę bardziej zielone niż moje. Mamy to samo upodobanie do przygód” – wyznaje sam autor.

„Afera śródziemnomorska” z czasem została doceniona. To był początek kariery, która przeszła najśmielsze oczekiwania początkującego pisarza.

Od tego czasu niemal każda powieść Cusslera stawała się superprzebojem. Spod jego pióra wyszły takie światowe bestsellery jak: Wydobyć „Titanica”, Sahara, Vixen 03, Cyklop, Wir Pacyfiku czy Złoto Inków. Kolejne pozycje: Atlantyda odnaleziona, Błękitne złoto, Cerber i Ognisty lód były według „Rzeczpospolitej” jednymi z najlepiej sprzedających się książek w Polsce ostatnich lat.

Sukces przyniósł pieniądze, dzięki czemu pisarz mógł realizować swoją prawdziwą pasję – poszukiwanie zaginionych okrętów. Nawiązując do wątku, który przewija się w wielu z jego książek”, w 1979 r. Cussler założył Narodową Agencję Badań Podwodnych i Morskich NUMA (NUMA – National Underwater & Marine Agency). Tym sposobem organizacja, która z początku istniała tylko na kartach powieści, została przeniesiona do realnego świata.

NUMA to organizacja non-profit poświęcona badaniu morza i historii marynistyki. Prowadząc podwodne ekspedycje, Cussler wraz z załogą ekspertów morskich i wolontariuszy odkrył do tej pory ponad 60 znaczących historycznie wraków, w tym wrak konfederackiej łodzi podwodnej CSS „Hunley”, który przez lata rozpalał wyobraźnię miłośników morskich tajemnic. Jako prawdziwy pasjonat, większość kosztów wypraw NUMA Cussler pokrywa sam z własnych honorariów, nie korzystając z żadnych subwencji. Wszystkie znalezione przedmioty przekazywane są muzeom i instytucjom naukowym.

Clive Cussler jest nie tylko prezesem NUMA, ale również członkiem Klubu Badaczy (Explorers Club) w Nowym Jorku i Królewskiego Towarzystwa Geograficznego w Londynie. Jest również laureatem nagrody Lowella Thomasa za wybitne dokonania w dziedzinie badań podmorskich.

Pierwszą nie-beletrystyczną pracą w dorobku pisarza była książka „Podwodni Łowcy” wydana w 1996 roku. Jej wartość doceniła rada uniwersytetu Maritime College (Wyższej Szkoły Morskiej) w Nowym Jorku, uznając ją za swoistą rozprawę naukową uprawniającą autora do uzyskania stopnia doktora. Stopień ten Cussler otrzymał w roku 1997. Był to pierwszy taki przypadek od czasu założenia uczelni (1874).

Oprócz morza, Clive’a Cusslera pasjonują stare samochody, które z lubością kolekcjonuje. Ma ich ok. 90.

Co ciekawe, ekranizacje książek Cusslera są rzadkością. Na pytanie dlaczego tak się dzieje, pisarz udziela jednoznacznej odpowiedzi: „Tak spaprano ekranizację mojej książki „Wydobyć Titanica”, że uprzedziłem się na wiele lat do Hollywood”. Najnowszy film „Sahara” (2005) z Matthew McConaugheyem i Penélope Cruz w rolach głównych na podstawie powieści Cusslera, też nie został przez niego przyjęty najlepiej ze względu na liczne odstępstwa od oryginału.

Dwie nowe książki mistrza literatury przygodowej – „Skeleton Coast” i Treasure of Khan” ukażą się pod koniec tego roku w USA. Przewidywaną datą amerykańskiej premiery jest 5 grudnia.

Nie ulega wątpliwości, że Clive Cussler to niezwykle barwna i ciekawa postać. Nawet dziś, mimo swojego wieku, autor bestsellerów prowadzi bardzo aktywne i urozmaicone życie. „Próbowałem paru szalonych rzeczy, jak włóczenie się po bagniskach w poszukiwaniu starych armat albo huśtanie się na fali w małej łódce przy sztormie o sile ośmiu stopni. W wieku pięćdziesięciu lat pojechałem na rowerze przez Góry Skaliste i wielką pustynię do Kalifornii, mając lat pięćdziesiąt pięć, usiadłem po raz pierwszy za sterami szybowca, po sześćdziesiątce spróbowałem skoku na bungee”, mówi sam o sobie. A pytany o wzorce, jakimi się kieruje, dodaje: „Zawsze intrygował mnie Magellan, który po raz pierwszy opłynął świat”.