Władysław Bartoszewski - po pierwsze przyzwoitość

Mając 73 lata po raz pierwszy został Ministrem Spraw Zagranicznych, senatorem został w wieku 75 lat. Już jako senior rozwinął karierę polityczną i działalność społeczną, sędziwy wiek jest sprzymierzeńcem w działaniach podejmowanych przez profesora, niezmiennie od lat cechuje go zapał, werwa, niespożyta energia.

Władysław Bartoszewski urodził się 19. lutego 1922 roku w Warszawie. Jego ojciec pracował w banku emisyjnym, rodzinie przydzielono mieszkanie w dzielnicy żydowskiej, do wspomnień z tego okresu profesor Bartoszewski niejednokrotnie wraca, bo był to czas wielkich nadziei Polaków na ułożenie sobie życia w nowo odrodzonym kraju, budowania ojczyzny i tworzenia planów na przyszłość. Rzeczywistość II wojny światowej pokrzyżowała je jednak, sprawiła, iż życiorysu wielu ludzi uznać można za tragiczne. Bohater tego tekstu również doświadczył okrucieństw tamtego czasu, w październiku 1940 roku, po jednej z obław zorganizowanych przez niemieckich żołnierzy, został uwięziony w obozie koncentracyjnym w Auschwitz, zwolniono go zeń w kwietniu 1941 roku dzięki działalności Polskiego Czerwonego Krzyża.

Pobyt w Auschwitz odcisnął się niebywale silnym piętnem na duszy młodego człowieka, wówczas zrozumiał, że chciałby stanowić świadectwo i pomagać ludziom. Zresztą decyzję o działalności, która zostanie opisana poniżej, młody Władysław Bartoszewski podjął zarówno z powodu dramatycznych wydarzeń, których był świadkiem, jak ludziom, którzy wywarli na niego niebagatelny wpływ . Jak powiedział na jednym z wystąpień: „Autorytetu potrzebuje każdy, choć żaden autorytet bez nas samych nie zmieni naszego życia”. Ta potrzeba w przypadku prof. Bartoszewskiego zrealizowała się m. in. w osobach Zofii Kossak- Szczuckiej i księdza Jana Zieji.

Kolejne lata wojny upływały pod znakiem nieustannej działalności konspiracyjnej, Władysław Bartoszewski rozpoczął współpracę z Frontem Odrodzenia Polski, został żołnierzem Armii Krajowej, zaangażował się w działalność Rady Pomocy Żydom „Żegota”, pomagał wydostawać się ludziom z warszawskiego getta. Studiował też na tajnym Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Wziął udział w powstaniu warszawskim pełniąc funkcje adiutanta placówki informacyjno - radiowej „Asma” oraz redaktora naczelnego „Wiadomości z Miasta i Wiadomości Radiowych”. Za uczestnictwo w powstaniu został uhonorowany Srebrnym Krzyżem Zasługi z Mieczami oraz Krzyżem Walecznych.

Bartoszewski stwierdził niegdyś: „dla mnie patriotyzm jest czymś pozytywnym, postawą wolną od demagogicznych podniet, od paranoicznego węszenia za wrogiem...”, jakże odmienne jest jego zdanie od pojmowania patriotyzmu przez władze komunistyczne, które w 1946 postawiły Bartoszewskiego w stan oskarżenia i osadziły w więzieniu. Było to spowodowane zarówno wiedzą władz na temat jego działalności w czasie wojny, jak i aktywności w jedynej opozycyjnej wówczas partii- PSL. Wyszedł na wolność w 1948 roku, jednak w 1949 ponownie pozbawiono go wolności pod zarzutem szpiegostwa. Więzienie opuścił w 1954 roku, rok później zaś oczyszczono go z zarzutów.