14-09-2007
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
Siedem lat temu, w ostatnim roku XX stulecia, w Maisons Laffitte zmarł Jerzy Giedroyc, wybitny publicysta emigracyjny, polityk, prawnik, żołnierzu Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich, wydawca i opiekun intelektualistów – emigrantów z Polski po II wojnie światowej. Opus magnum jego życia były pismo „Kultura” oraz Instytut Literacki.
Jerzy Giedroyc urodził się 27 lipca 1906 roku w Mińsku. Dzieciństwo spędził w Rosji, a przed Rewolucją Październikową jego rodzina przeniosła się do Polski, do Warszawy, gdzie młody Jerzy ukończył Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego oraz wydział prawa w Uniwersytecie Warszawskim (1929 rok). Przed wojną pracował w administracji rządowej, publikował także w kilku czasopismach (m.in. w „Buncie Młodych”).
We wrześniu 1939 roku wyjechał z rządem do Rumunii. Służył w armii brytyjskiej – jako żołnierz Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich brał udział w kampaniach w Libii oraz walkach w Tobruku. Po wojnie Giedroyc przebywał najpierw w Rzymie, gdzie założył Instytut Literacki, a następnie przeprowadził się do Francji, do Maisons Laffitte. To tam ukazał się pierwszy numer paryskiej „Kultury”.
Paryska „Kultura” oraz Instytut Literacki to największe dzieło Jerzego Giedroycia. Z domem Redaktora pod Paryżem związanych było wielu pisarzy i działaczy emigracyjnych. Do Maisons Laffitte przyjeżdżali także liczni goście z Polski. Wśród nich byli m.in. pisarze Agnieszka Osiecka, Marek Hłasko, Jarosław Abramow-Newerly oraz działacze polskiej opozycji antykomunistycznej (m.in. Adam Michnik).
Jerzy Giedroyc do końca życia mieszkał we Francji. Zmarł 14 września 2000 roku w Maisons Laffitte. Został pochowany na cmentarzu w Le Mesnil-le-Roi. Nie pozwolił na przeniesienie swoich zwłok do Polski. Zgodnie z jego ostatnią wolą „Kultura” przestała wychodzić, a Instytut Literacki został zamieniony w archiwum i bibliotekę.